خیس ماندن خاک گلدان می‌تواند به دلیل علل مختلفی ایجاد شود و پیامدهایی چون تنش ریشه، پوسیدگی، کاهش رشد و حتی مرگ گیاه به همراه داشته باشد. با آگاهی از این علل و نحوه اصلاح آن‌ها، می‌توانید گیاهی سالم و شاداب داشته باشید.
وجود رس زیاد در خاک
خاک‌هایی با درصد رس بالا، آب را به‌سرعت نگه می‌دارند و به‌خوبی تخلیه نمی‌شوند. گلدان باغچه، به‌ویژه اگر رس‌دار باشد، برای گلدان مناسب نیست. بهتر است در ساخت خاک گلدان از خاک باغچه استفاده نشود تا از خیس ماندن طولانی جلوگیری شود.
برای آشنایی کامل‌تر با ویژگی‌های خاک مناسب برای گیاهان مختلف، پیشنهاد می‌کنیم مقاله [خاک مناسب هر گیاه: راهنمای کامل] را بخوانید.
نور کم
پس از آبیاری، خاک برای خشک شدن نیاز به نور دارد. در مکان‌های کم‌نور، تبخیر کند بوده و رطوبت طولانی‌تری حفظ می‌شود. این شرایط باعث استرس محیطی، رشد قارچ یا کپک روی سطح خاک هم می‌شود.
دمای پایین
دمای پایین فعالیت تبخیر و تعرق را کاهش می‌دهد؛ بنابراین، آب مدت طولانی‌تری در خاک می‌ماند که منجر به آسیب ریشه و توقف رشد گیاه می‌شود.
گردش هوای ضعیف
نبود شکست‌هوا در اطراف گلدان، باعث می‌شود خاک دیر خشک شود. قرار دادن گلدان در نزدیکی پنکه، پنجره یا محل‌هایی با جریان ملایم هوای تازه، می‌تواند به خشک شدن خاک کمک کند.
زهکشی ضعیف خاک
برخی ترکیبات خاک زهکشی مناسبی ندارد و آب در آن جمع می‌شود. در صورتی که پس از آبیاری آب روی سطح خاک بایستد یا گل‌آلود شود، خاک احتمالاً تخلیه ضعیف دارد.
برای آشنایی با تشخیص و مدیریت مشکلات تغذیه‌ای گیاهان، مقاله [تشخیص و مدیریت کمبود مواد مغذی در گیاهان: راهنمای جامع برای سلامت سبز] توصیه می‌شود.
نبود سوراخ زهکشی یا گلدان نامناسب
گلدان‌های تزئینی بدون سوراخ زهکشی یا با سوراخ بسیار کم، اجازه خروج آب اضافی را نمی‌دهند. حتی گلدان‌های بزرگ با حجم خاک زیاد، به‌ویژه اگر دهانه گلدان کوچک باشد، خشک شدن را مشکل‌تر می‌کنند.
جنس گلدان
گلدان پلاستیکی یا فلزی: آب را طولانی‌تر در خاک نگه می‌دارد .
گلدان سفالی (چینی): تخلخل بیشتری دارد و اجازه تبخیر آب از دیواره را می‌دهد، بنابراین زودتر خشک می‌شود .
انواع گلدان با جنس‌های پلاستیکی،فلزی و سفالی را می‌توانید از گاردنو سفارش دهید.
چگونه زهکشی خاک را بهبود دهیم؟
الف) افزودنی‌های خاک
ورمی‌کولیت (Vermiculite): ماده‌ای معدنی که به حفظ رطوبت، تهویه و نگهداری مواد مغذی کمک می‌کند.
پرلیت (Perlite): پوکه‌ای سبک و آتشفشانی که تخلیه آب را بهبود می‌دهد و از فشردگی خاک جلوگیری می‌کند.
مخلوط ورمی‌کولیت و پرلیت به همراه پیت ماس یا کوکویر انتخابی عالی برای ترکیب خاک گلدان است .
پیت ماس: منبع خوبی برای نگه داشتن رطوبت اما به‌تنهایی زهکشی ضعیف دارد؛ ترکیب آن با پرلیت یا کوکویر توصیه می‌شود.
شن باغبانی (Horticultural sand): برای بهبود تهویه و زهکشی خاک، به‌ویژه در خاک‌های رس‌دار مفید است.
ب) نسبت و نحوه مخلوط کردن
استفاده از ۲۰ تا ۳۰٪ ورمی‌کولیت در پیت ماس یا خاک گلدان، خاک را سبک و قابل تهویه می‌کند .
نسبت ۱ به ۴ پرلیت به خاک گلدان به‌منظور بهبود زهکشی توصیه شده .
افزودن ۱۰ تا ۲۰٪ شن یا شن باغبانی در خاک ترکیبی، تهویه مناسب را فراهم می‌کند.
انتخاب مناسب گلدان و مراقبت بهتر
۱. گلدان با سوراخ زهکشی: اگر گلدان فعلی خروجی ندارد، می‌توانید با مته سوراخ ایجاد کنید .
۲. اندازه گلدان: گلدان‌های خیلی بزرگ، به‌ویژه با عمق زیاد، آب بیشتری نگه می‌دارند. استفاده از گلدان هماهنگ با اندازه ریشه و گیاه توصیه می‌شود.
۳. جنس گلدان: سفالی تبخیر را افزایش می‌دهد، پلاستیک و فلز نگهداری رطوبت را زیاد می‌کنند. انتخاب جنس مناسب با توجه به نیاز گیاه ضروری است .
مقالات تخصصی بیشتر
- کمبود آهن در گیاهان؛ دلایل، نشانه‌ها و راهکارها
- راهنمای کامل نگهداری از سرخس آپارتمانی + بیماری‌ها و درمان
- تعرق در گیاهان: نشانه‌ای طبیعی یا هشداری پنهان؟
- راهنمای جامع نکات سمپاشی گیاهان
- راهنمای کامل نگهداری گیاه کراسولا یشم (Crassula ovata)
- شپشک سپردار شمشاد؛ آفتی کوچک اما خطرناک
- نگهداری از شمشاد و مقابله با بیماری‌ها| راهنمای کامل
- راهنمای کامل نگهداری فیکوس لیراتا (Fiddle Leaf Fig)
- مه پاشی یا غبارپاشی گیاهان آپارتمانی؛ یک روش ساده برای افزایش رطوبت
- گل کاغذی؛ شرایط نگهداری و مراقبت + راهکارهای مقابله با آفات
- تأثیر اسیدیته خاک بر جذب عناصر غذایی و رشد گیاهان
- راهنمای کامل نگهداری از گیاه موز در آپارتمان | از انتخاب گلدان تا تأمین رطوبت
- راهنمای کامل نگهداری گیاه مارانتا: از نور تا آفات
- دراسنا پرچمی، راهنمای کامل نگهداری و کوددهی (درخت اژدهای ماداگاسکار)
- چرا خاک طولانی‌مدت خیس می‌ماند و گیاه دچار مشکل می‌شود؟
- نگهداری گیاه افرا: راهنمای کامل برای علاقه‌مندان به گیاهان زینتی
- معرفی کامل نخل لیندا (پافیلی): گیاهی زیبا، مقاوم و مناسب آپارتمان
- علت سوراخ شدن برگ گیاهان چیست؟ راهنمای کامل تشخیص، پیشگیری و درمان
- چرا پوشاندن سطح خاک گلدان با سنگریزه انتخاب مناسبی نیست؟
- چرا یاس هلندی زرد و خشک می‌شود؟ | راهنمای کامل رسیدگی و پیشگیری
- راهنمای عملی کاشت بذر در ۱۰ مرحله
- مگس سفید: دشمن پنهان گیاهان شما
- ساس (Bed Bug): کابوس شبانه‌ای که باید جدی گرفت
- پشه سیاه یا پشه قارچی (Fungus Gnat): دشمن خاموش گیاهان آپارتمانی
- شناخت و مقابله با آفت شپشک گیاهی
- راهنمای جامع مبارزه با شته‌ها: از شته برگ تا شته ریشه
- علت چروک شدن ساقه گیاهان: بررسی ۶ دلیل رایج و راهکارهای موثر
- تشخیص و مدیریت کمبود مواد مغذی در گیاهان: راهنمای جامع برای سلامت سبز
- علت زرد شدن بامبو یا خیزران و روش‌های درمان آن
- مشکلات نخل شامادورا، کنتیا و اریکا؛ نشانه‌ها، دلایل و درمان
- خاک مناسب گیاهان آپارتمانی؛ هر گیاه به چه خاکی نیاز دارد؟
- نگهداری فتونیا؛ راهنمای اصولی برای مراقبت و درمان بیماری‌های آن
