ساس تخت‌خواب یا Bed Bug یکی از آفات خانگی مزاحم، سرسخت و به‌شدت مقاوم به سموم است که در سال‌های اخیر دوباره در بسیاری از نقاط جهان، از جمله ایران، شیوع یافته است. اگر شب‌ها از خارش‌های بی‌دلیل یا ردهای قرمز روی پوست خود بیدار می‌شوید، شاید وقت آن رسیده که احتمال حضور ساس را بررسی کنید.
محل‌های اختفای ساس
ساس‌ها استاد مخفی‌کاری‌اند. این حشرات کوچک و بی‌صدا، بیشتر در شکاف دیوارها، کف خانه، لابه‌لای اثاثیه چوبی، درز تشک‌ها، پشتی‌ها، کمدها، قفسه‌های کتاب، پشت کاغذ دیواری‌ها و حتی داخل کارتن‌ها مخفی می‌شوند. معمولاً در روز پنهان می‌مانند و با فرارسیدن شب یا محیط‌های کم‌نور، فعالیت خود را آغاز می‌کنند.
تغذیه: وقتی شما خوابید، آن‌ها بیدارند
ساس‌ها از خون انسان تغذیه می‌کنند، به‌ویژه هنگامی که فرد در حالت خواب یا نشسته در حال تماشای تلویزیون است. این حشرات با حس کردن گرما و دی‌اکسید کربن ناشی از تنفس، به‌سوی میزبان خود حرکت می‌کنند. جالب است بدانید که در صورت نبودن انسان، ساس‌ها می‌توانند به سایر حیوانات خون‌گرم نیز حمله کنند.
ظاهر ساس: کوچک اما قابل‌تشخیص
ساس بالغ حدود ۴ میلی‌متر طول دارد. بدن آن‌ها در حالت طبیعی، بیضی‌شکل و تخت است، اما پس از مکیدن خون، اندازه بدن‌شان تقریباً دو برابر شده و به‌شکل بادکرده درمی‌آید. برخلاف کنه‌ها، ساس‌ها بال ندارند و به‌جای چسبیدن طولانی‌مدت به بدن میزبان، پس از خون‌خواری به مخفیگاه خود بازمی‌گردند.
نشانه‌های حضور ساس در خانه
شناسایی ساس‌ها آسان نیست، اما می‌توان با مشاهده برخی نشانه‌ها به وجود آن‌ها پی برد:
لکه‌های تیره رنگ روی تشک، چوب، لباس یا ملحفه‌ها که اغلب حاصل از مدفوع ساس است.
رد خون خشک‌شده روی ملحفه‌ها یا لباس‌ها.
گزش‌های مکرر و سوزش‌دار روی پوست، معمولاً در ردیف یا خوشه‌هایی که اغلب اثری از نیش واضح بر جا نمی‌گذارند.
مشاهده خود حشره در لابه‌لای درزهای مبلمان یا اطراف تخت‌خواب.
روش‌های کنترل و مقابله با ساس
ساس‌ها به‌دلیل مقاومت بالا، مبارزه سختی دارند اما با ترکیب روش‌های مختلف می‌توان آن‌ها را کنترل کرد:
۱. روش‌های خانگی و مکانیکی
الکل‌پاشی مستقیم: اسپری کردن الکل روی ساس‌های قابل‌دیدن، آن‌ها را از بین می‌برد، هرچند به تخم‌ها یا ساس‌های مخفی آسیبی نمی‌زند.
شست‌وشوی وسایل آلوده با آب داغ (حدود ۶۰ درجه سانتی‌گراد) باعث مرگ ساس‌ها می‌شود.
انجماد وسایل در دمای زیر -۱۹ درجه سانتی‌گراد به‌مدت چند روز یا استفاده از گرمای مستقیم در دمای بالای ۴۵ درجه نیز مؤثر است.
استفاده از سیر به‌عنوان ماده‌ای طبیعی برای دفع ساس در برخی منابع ذکر شده، گرچه تأثیر آن قطعی نیست.
۲. روش‌های شیمیایی و حرفه‌ای
ساس‌ها نسبت به بسیاری از سموم سنتی مقاوم هستند، اما برخی از ترکیبات شیمیایی همچنان کارآمد محسوب می‌شوند:
پیرترین‌ها (Pyrethrins) و پیرتروئیدها (Pyrethroids): ترکیباتی رایج در حشره‌کش‌ها که بر سیستم عصبی ساس اثر می‌گذارند.
نئوکوتینوئیدها (Neonicotinoids): گروهی از سموم سیستمیک که بر گیرنده‌های عصبی حشرات اثر می‌گذارد و باعث مرگ آن‌ها می‌شود.
اسپری‌های آماده مانند “درمین” نیز برای مبارزه اولیه مؤثر است، البته بهتر است در ترکیب با روش‌های دیگر استفاده شوند.
- دلتامترین یک پیرتروئید مصنوعی است (جزو همان خانواده‌ای که شامل pyrethrin و pyrethroidهاست). این ماده به سیستم عصبی ساس حمله می‌کند و باعث فلج شدن و مرگ آن می‌شود.
-
سم دلتامترین
۱۳۰,۰۰۰ تومان
نکاتی برای پیشگیری
از خرید و نگهداری اثاثیه دست دوم بدون بررسی کامل اجتناب کنید.
کارتن‌ها و کتاب‌های قدیمی را قبل از ورود به خانه بررسی کنید.
در مسافرت‌ها، اتاق هتل را برای وجود لکه‌های مشکوک بررسی کرده و چمدان را روی زمین یا تخت قرار ندهید.
نظم و تمیزی خانه را حفظ کنید و درزها و ترک‌های دیوار یا کفپوش را به‌موقع تعمیر کنید.
نتیجه‌گیری
ساس تخت‌خواب، مهمانی ناخوانده است که اگر به‌موقع شناسایی و کنترل نشود، می‌تواند به‌سرعت گسترش یابد و آرامش شبانه شما را مختل کند. با آگاهی، دقت و ترکیب روش‌های مختلف، می‌توان جلوی این مزاحم کوچک را گرفت و خانه‌ای آرام و به‌دور از آفت داشت.
